Nadmierne ślinie u dziecka. Norma czy nieprawidłowość rozwojowa?
Zastanawiasz się, czy jest to normalny objaw w rozwoju dziecka, czy też patologia?
Pediatrzy uspokajają, że zwiększone wydzielanie śliny, które występuje u niektórych niemowląt już około dziesiątego tygodnia życia, jest zjawiskiem normalnym i samoistnie zanika zazwyczaj po pojawieniu się pierwszych ząbków. Są jednak dzieci, które reagują zwiększonym wydzielaniem śliny na pojawianie się każdego nowego ząbka i wówczas okres intensywnego ślinienia wydłuża się.
Po co jest ślina?
Przez pierwsze miesiące dziecko nie potrzebuje śliny, gdyż jego pokarm ma płynną konsystencję. Jest łatwy w połykaniu. Dopiero po trzech, czterech tygodniach życia wydzielanie ślinianek zwiększa się. Największą zmianę obserwuje się zazwyczaj około trzeciego-czwartego miesiąca życia. Wtedy dziecko ślini się najbardziej. Związane jest to najczęściej z wyrzynaniem się pierwszych ząbków (zwiększone ślinienie poprzedza tę chwilę nieraz nawet o kilka tygodni). Pojawienie się pierwszych ząbków zbiega się zazwyczaj z wprowadzeniem nowych pokarmów do diety. Mają one inną konsystencję niż mleko mamy – są bardziej gęste. Ślina ułatwia ich połykanie i prawidłowe trawienie. Okres ten pokrywa się z rozwojem rdzeniowych ośrodków nerwowych, które regulują wydzielanie śliny. Dodatkowo jest ono wzmagane częstym braniem przez malucha do buzi różnych przedmiotów.Podstawową funkcją śliny jesttrawienie. Ślina przygotowuje pokarmy do procesu trawiennego w dalszych częściach przewodu pokarmowego. Nawilża pokarm i powoduje początkowy jego rozkład dzięki enzymom, które zawiera. Funkcja ta pozostaje niezmienna przez całe życie.
Kolejna funkcja śliny to antyinfekcja. Substancje immunologiczne, wchodzące w skład śliny, zapobiegają infekcjom jamy ustnej. Jest to szczególnie ważne u dzieci, które zwykle biorą wszystko do buzi. Ślina stanowi naturalną barierę dla mikroustrojów.
Funkcja nawilżająca. Ślina powoduje fizjologiczną wilgotność jamy ustnej, dzięki czemu człowiek może mówić, przełykać. Nie kaleczy śluzówek pokarmami stałymi, suchymi, ostrymi.
U dzieci, które bardzo obficie się ślinią, może pojawić się w okolicach ust i na brodzie suchość skóry, drobna wysypka. Należy wówczas wyjątkowo dbać o higienę. Często wycierać buzię delikatną ściereczką lub miękką pieluszką, smarować skórę kremem lub oliwką.
Nadmiar śliny może także powodować u dziecka odruch kasłania.
Niemowlę poznaje świat wszystkimi zmysłami, także za pomocą ust. Dlatego wkłada do buzi rączki, grzechotki itd. Ślinianki reagują na to tak, jak zareagowałyby na jedzenie, które trzeba przygotować do wędrówki przez przewód pokarmowy – produkują większą ilość śliny. Zachowania wyżej opisane są naturalne i nie wskazują na nieprawidłowy rozwój dziecka.
Ślinienie przedłużające się na okres przedszkolnym powinno niepokoić.
Przyczyn doszukiwać można się w nieprawidłowym torze oddechowym. Takie oddychanie związane może być z częstymi infekcjami górnych dróg oddechowych lub przerostem migdałów podniebiennych. Oceny migdałów dokonują otolaryngolodzy, laryngolodzy, pediatrzy. Buzia dziecka jest otwarta, oddech odbywa się torem ustnym . Nienormatywny sposób połykania. Przetrwały sposób połykania typu niemowlęcego. Oceny prawidłowego sposobu połykania dokonać może neurologopeda, logopeda, neurolog.
Obniżona świadomość sensoryczna u dziecka. Niewłaściwe napięcie mięśni, w tym mięśnia okrężnego ust, choroby neurologiczne, mogą objawiać się nadmiernym ślinieniem.
Jeśli obserwujesz przedłużające się ślinienie u dziecka w wieku przedszkolnym, pomocy szukaj u lekarza pediatry, laryngologa, neurologopedy, logopedy, terapeuty sensorycznego, rehabilitanta ruchowego specjalizującego się w odruchach twarzowych. Specjalistyczna ocena pozwoli zrozumieć przyczynę nadmiernego ślinienia, a w konsekwencji wyeliminowanie jej.
Magdalena Kryźba- logopeda, glottodydaktyk, trener biofeedback, nauczyciel przedszkolny i wczesnoszkolny, terapeuta zajęciowy
